Mediacja jest jednym ze sposobów rozwiązywania konfliktów. Udział w niej jest dobrowolny. Jest to metoda rozwiązywania sporów, w której bezstronna, neutralna osoba trzecia (mediator) pomaga spierającym się stronom w osiągnięciu wzajemnie akceptowalnego porozumienia.
Mediacja pozasądowa – podejmowana jest na zgody wniosek stron sporu, które przed skierowaniem sprawy do sądu zwracają się do mediatora, celem osiągnięcia porozumienia (zawarcia ugody).
Ugoda podlega zatwierdzeniu przez sąd powszechny i uzyskuje wówczas moc ugody sądowej. Jeżeli ugoda nadaje się do egzekucji, sąd na wniosek strony nada jej klauzulę wykonalności, która umożliwia wszczęcie postępowania egzekucyjnego przed właściwym komornikiem sądowym na wypadek niewykonania ugody.
Mediacja sądowa – podejmowana jest wtedy, gdy sprawa już toczy się przed sądem. Odbywa się za zgodą obu stron postępowania sądowego. Wniosek o skierowanie stron do mediacji można złożyć w trakcie toczące się postępowania sądowego albo już przy wnoszeniu sprawy do sądu.
Mediacja prowadzona jest przez bezstronnego i neutralnego mediatora wybranego przez samych zainteresowanych lub wskazanego przez sąd.
Przystąpienie do mediacji nie wiąże się z obowiązkiem zawarcia ugody, a brak porozumienia nie uniemożliwia prowadzenia postępowania sądowego.
Powadzone mediacje:
- mediacje cywilne – obejmują sprawy cywilne jak np. podział majątku wspólnego małżonków po rozwodzie, sprawy o zapłatę np. odszkodowania, należności wynikających z zawartych umów i porozumień,
- mediacje gospodarcze – dotyczą sporów wynikłych pomiędzy przedsiębiorcami np. na tle nienależytego wykonania umowy, zapłaty kar umownych,
- mediacje administracyjne – dotyczą sporów zarówno pomiędzy stronami postępowania, jak i pomiędzy stronami a organem administracji publicznej, przed którym sprawa się toczy,
- mediacje rodzinne – dotyczące np. ustalenia kontaktów z dzieckiem, alimentów, rozwodu,
- mediacje karne – ze skierowania sądu, w trakcie sprawy karnej.